Film

dokumentalny / biograficzny

Reż. Kinga Dębska, Maria Konwicka

Polska, 2015

71 min

Aktorka

W cyklu: Filmowy Klub Seniora

Orły 2016:  najlepszy film dokumentalny

Ten życiorys to temat na więcej niż jeden film. W latach 60. Polska ją kochała. Wydawało im się, że ma wszystko: karierę, wspaniałe kreacje w popularnych filmach (m.in. Giuseppe w Warszawie, Żona dla Australijczyka, Małżeństwo z rozsądku), miłość, sławę, życie jak z bajki. W 1965 roku poślubiła amerykańskiego dziennikarza, korespondenta New York Timesa Davida Halberstama i za nim wyjechała do USA. Byli parą niczym Arthur Miller i Marilyn Monroe…

Kinga Dębska i Maria Konwicka przedstawiają nam w swoim filmie Czyżewską prawdziwą (na tyle, na ile to możliwe), Czyżewską w Polsce nieznaną. Autorki skoncentrowały się na amerykańskich losach swojej bohaterki. Przyjaciele i znajomi aktorki opowiadają bez upiększeń o jej nieudanym małżeństwie, o wygranej po latach walce z alkoholizmem, o próbach powrotu do Polski. To niezwykle intymny portret kobiety, która za wszelką cenę chciała po prostu grać. Cierpiała z powodu okrutnego zrządzenia losu, które zmieniło jej życie o 180 stopni, utrudniając spełnianie się na scenie. Śmierć z powodu nowotworu stała się okrutną metaforą życia aktorki, jakby siły wysysała z niej nie tylko choroba, ale i brak ról. Dlatego też Czyżewska grała do końca swojego życia i to wszędzie, gdzie mogła. Nawet w szpitalu, będąc podczepiona do kroplówki, traktowała ją jedynie jako swój rekwizyt, a gości jako uczestników przyjęcia. Ten film jest analizą bycia aktorką.

Wspominają ją przyjaciele między innymi: Meryl Streep,Andrzej Wajda, Beata Tyszkiewicz, Małgorzata Potocka, Liliana Komorowska, Daniel Olbrychski, Michał Urbaniak, Adam Holender, Gay Talese (pisarz), Nancy Weber (pisarka), Hanna Hartowicz (założycielka Nowojorskiego Festiwalu Filmów Polskich), krytyk i profesor studiów filmowych na Columbia University Annette Insdorf, aktor Omar Sangare, Myra Paci (reżyserka), Barbara Sass – Zdort, John Guare (dramaturg), Joanna Rostropowicz – Clark (pisarka), Robert Brustein (założyciel Yale Repertory Theatre), Barbara Ungeheuer (dziennikarka).

Tłem filmu jest impresyjnie pokazany Nowy Jork, miasto, które Czyżewska uważała za swoją drugą ojczyznę.